In 2 Joh.1:6 lezen we: En dit is de liefde, dat wij naar zijn geboden wandelen. Dit is het gebod, gelijk gij het van den beginne gehoord hebt, dat gij daarin moet wandelen.
In Rom. 13:8 lezen we: Zijt niemand iets schuldig dan elkander lief te hebben; want wie de ander liefheeft heeft de wet vervuld. Vers 10: De liefde doet de naaste geen kwaad; daarom is de liefde de vervulling der wet.
Wat me soms opvalt in gesprekken als het gaat over de wet van God is dat men de liefde tegenover de wet stelt. In de zin van: nu geldt de wet niet meer, nu geldt alleen nog maar dat we elkaar liefhebben. Soms wordt hierbij dan verwezen naar Rom.13:8 waar Paulus zegt dat de liefde de vervulling der wet is. Soms gaat men zelfs zo ver dat men bepaalde geboden (bijvoorbeeld betreffende de omgang tussen man en vrouw) onder het mom van de liefde terzijde schuift. Want zo zegt men: die geboden gelden nu niet meer….nu geldt alleen de liefde. Je kan je hierbij echter afvragen of Paulus dit bedoelde toen hij schreef dat de liefde de vervulling van de wet is.
Overigens is het al zeer vreemd om te denken dat de wet zelf tegengesteld zou zijn aan de liefde. Zoals we weten is God liefde. Zo lezen we in 1 Joh.4:16: God is liefde en wie in de liefde blijft, blijft in God en God blijft in hem. God is niet pas in het Nieuwe Testament liefde geworden! God is altijd liefde geweest. In de vroege kerk was er een dwaalleraar genaamd Marcion, die leerde dat de God van het Oude Testament een kwade, liefdeloze God was en de God van het Nieuwe Testament de liefdevolle God. Soms lijkt het alsof zelfs gelovigen onbewust nog een beetje met deze gedachte besmet zijn. Nee God is liefde. Daarom is ook de wet van God (Thora) gegrond en voortgekomen uit de liefde! Er is niet een tegenstelling tussen de wet en de liefde, maar juist een eenheid. Net zoals de Here niet verdeeld is in een soort wet-deel en een liefde-deel, wat elkaar dan zou tegenspreken. Het Sjema Israël zegt dan ook: Hoor, Israël: de Here is onze God; de Here is één! (Deut.6:4)
Als we dit in ons achterhoofd hebben is het ook te begrijpen waarom Johannes zegt: : En dit is de liefde, dat wij naar zijn geboden wandelen. Dit is het gebod, gelijk gij het van den beginne gehoord hebt, dat gij daarin moet wandelen.
We moeten beseffen dat Johannes hier niet zegt: als wij liefhebben hoeven wij niet meer naar zijn geboden te wandelen. Nee. Juist als je in de liefde wandelt dan wandel je naar zijn geboden. En in die zin spreekt ook Paulus over de liefde als de vervulling van de wet. Als je in liefde wandelt, wandel je in overeenstemming met de wet. Dan vervul je de wet.
Hoe werkt dit? Ga je nu krampachtig proberen alle geboden van God na te leven, om zo te denken dat je in de liefde wandelt? Persoonlijk denk ik niet dat dat werkt. Het heeft alles te maken met motivatie. De bron waardoor we gedreven worden. Is het door de Heilige Geest? Of is het door ons vlees? Ja klinkt vreemd, maar ons vlees kan zelfs de wet misbruiken met als enkel doel om het vlees te bevredigen. Dit gebeurt als je probeert zo perfect mogelijk Gods wetten na te leven met als enige bedoeling je zelf beter te voelen dan anderen, en daarbij ook op anderen neer te kijken. Een onbewuste bedoeling kan ook de trots zijn om niet toe te willen geven dat je Christus Jezus als verlosser nodig hebt omdat je het zelf niet kunt! Weer anderen houden deze wet uiterlijk, alleen maar om dit anderen ook op te kunnen leggen en zo macht uit te oefenen over anderen. Wat kan ons vlees toch lelijk zijn! En zeker als het vroom vlees betreft. En misschien speelt dit misbruik van de wet wel mee in het feit dat velen zo`n afkeer hebben van het woordje wet. Allerlei associaties komen dan naar boven: liefdeloosheid, krampachtigheid, schijnheiligheid, etc.
Hoe anders spreekt Johannes over de wet. 1 Joh.5:3: Want dit is de liefde Gods, dat wij zijn geboden bewaren. En zijn geboden zijn niet zwaar.
Als je vanuit de liefde Gods zijn geboden bewaart is het een heel ander verhaal! Het is sowieso niet zwaar! Je verwacht het namelijk alles van Hem die de liefde zelf is! Het heeft niets te maken met prestatie, macht, schijnheiligheid of zelfverheffing. Het enige motief is de liefde tot God en je naaste. Als de liefde het motief is, is het leven volgens de wet niets anders dan de liefde handen en voeten geven. Vanuit je liefde tot God keer je je af van iedere vorm van afgoderij. Vanuit je liefde tot God en je naaste leef je volgens de tien woorden, vanuit je liefde tot God verdiep je je in geheel de Schrift (inclusief Oude Testament) en koester je zijn onderwijzing in je hart. Hoe mooi is het Gods liefde te ontdekken in zijn onderwijzing. Koning David had het begrepen:
De wet des Heren is volmaakt, zij verkwikt de ziel; de getuigenis des Heren is betrouwbaar. Zij schenkt wijsheid aan de onverstandige. De bevelen des Heren zijn waarachtig, zij verheugen het hart; het gebod des Heren is louter, het verlicht de ogen. De vreze des Heren is rein, voor immer bestendig; de verordeningen des Heren zijn waarheid, altegader rechtvaardig. Kostelijker zijn zij dan goud, ja, dan veel fijn goud; en zoeter dan honing (Psalm 19:8-11).
Zouden wij die de liefde Gods kennen daarin niet willen wandelen?
Voetnoot: Alle Bijbelteksten in deze overdenking zijn ontleend aan: Vertaling 1951 in opdracht van het Nederlands Bijbelgenootschap bewerkt door de daartoe benoemde commissies , © Nederlands Bijbelgenootschap, 1951